Chào bác sĩ!

Vợ tôi đang mang thai tháng thứ 7 và là lần đầu mang thai. Tuần trước tôi đưa vợ đi khám sức khỏe định kì thì được biết vợ tôi đang bị mắc bệnh trĩ ở giai đoạn đầu do mang thai. Nhưng vì lo ảnh hưởng đến thai nhi nên vợ tôi không thể sử dụng các loại thuốc trị bệnh trĩ được. Vậy bác sĩ cho tôi hỏi có cách nào giúp điều trị trĩ cho bà bầu và phụ nữ sau sinh được không? Tôi xin cảm ơn bác sĩ.

(Minh, minh**83@gmail.com)

Trả lời:

Chào anh Minh!

Trước tiên, Cotripro.vn cảm ơn anh đã gửi câu hỏi tới chương trình. Với câu hỏi “Có cách điều trị bệnh trĩ cho bà bầu và phụ nữ sau sinh nào an toàn và hiệu quả?” chúng tôi xin được trả lời như sau:

Thời kì mang thai và sau sinh là thời điểm để bệnh trĩ dễ “tấn công” người phụ nữ nhất. Đây cũng là thời kì phụ nữ phải kiêng khem, không được sử dụng thuốc nên việc chữa bệnh trĩ sau sinh càng gặp nhiều khó khăn. Vậy liệu có cách chữa bệnh trĩ sau sinh nào an toàn, đơn giản cho mẹ? Hãy cùng Cotripro.vn tìm hiểu nhé.

I. Tìm hiểu về bệnh trĩ sau sinh

Bệnh trĩ là tình trạng các búi tĩnh mạch ở trực tràng bị giãn, phình to và ứ máu. Tùy vào từng đối tượng, trĩ có thể biểu hiện ở các mức độ khác nhau, từ ngứa ngáy nhẹ đến đau đớn, đại tiện ra máu. Nếu bị trĩ trước khi mang thai thì khả năng tái phát bệnh này sau sinh và gây khó chịu sẽ cao hơn. Nhưng nếu chỉ xuất hiện sau khi mang thai thì bạn có thể tự điều trị bệnh trĩ tại nhà bằng một số cách đơn giản.

Bệnh trĩ sau sinh và bệnh trĩ ở người bình thường cùng đều chung các dấu hiệu, biểu hiện nhận biết. Tuy nhiên, mức độ phát triển bệnh trĩ theo các giai đoạn ở từng trường hợp người bệnh có thể nhanh hoặc chậm khác nhau.

Các dấu hiệu mắc bệnh trĩ sau sinh mẹ bỉm sữa nên biết:

• Đi ngoài ra máu: Đây là dấu hiệu đầu tiên của bệnh trĩ. Thường ban đầu chứng đi ngoài ra máu xảy ra không thường xuyên, lượng máu chảy ra ít. Nhưng khi bệnh chuyển sang giai đoạn nặng dần thì hiện tượng đi ngoài ra máu xảy ra thường xuyên, lượng máu chảy ra nhiều hơn.
• Ngứa hậu môn: là một triệu chứng thường thấy khi mắc bệnh trĩ. Người bệnh sẽ cảm thấy vô cùng bứt rứt, khó chịu và mất tự tin khi gặp mọi người.
• Sa búi trĩ sau sinh: thường xuất hiện ở bệnh nội trĩ độ 2. Đến giai đoạn trĩ độ 3, 4 thì búi trĩ có kích thước to hơn, tình trạng sa búi trĩ diễn ra thường xuyên và nặng nề hơn.
• Nứt và đau rát hậu môn khiến người bệnh rất khó chịu, làm ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt, cuộc sống.
• Có dịch nhầy quanh hậu môn gây cảm giác ẩm ướt, dễ gây viêm nhiễm búi trĩ.

II. Bệnh trĩ sau sinh có tự khỏi không?

Bệnh trĩ là căn bệnh rất dễ xảy ra và phát triển nhanh ở đối tượng là phụ nữ mang thai và cho con bú. Vì đây là thời điểm người phụ nữ không được dùng thuốc điều trị bệnh, đồng thời những thay đổi trong cơ thể mẹ trong quá trình thai nhi phát triển, quá trình “vượt cạn” bằng sinh thường… là các yếu tố tạo cơ hội cho bệnh trĩ phát triển “không phanh”, khó kiểm soát.

Các nguyên nhân khiến bệnh trĩ sau sinh không tự khỏi mà tình trạng bệnh còn nặng hơn như:

Do khi mang thai, trọng lượng em bé và túi nước ối đè lên các đám rối tĩnh mạch trĩ khiến chúng bị giãn nở quá mức, lâu dần gây ra chứng sa búi trĩ.

Trong quá trình “vượt cạn”, phụ nữ cần lực rặn mạnh để sinh em bé. Điều này khiến dấu hiệu bệnh trĩ mà cụ thể là tình trạng sa búi trĩ càng biến chuyển nặng hơn. Đã có nhiều trường hợp trước khi mang thai, các mẹ bầu mắc trĩ độ 2 nhưng sau chín tháng mười ngày mang thai và sinh em bé, bệnh trĩ chuyển sang bệnh trĩ độ 3, các búi trĩ sa ra ngoài hậu môn và không thể co lại bên trong khiến các mẹ rất đau đớn, khó chịu, gặp nhiều bất tiện trong cuộc sống.

Sau khi sinh con, chị em thường áp dụng các chế độ ăn kiêng, giảm cân khác nhau. Một số chế độ ăn kiêng, thói quen sống không phù hợp như: uống ít nước, lười ăn rau xanh… có thể khiến  bệnh trĩ nặng lên.

Chị em bị mắc chứng táo bón sau sinh với tần suất thường xuyên cũng là nguyên nhân khiến bệnh trĩ xuất hiện hoặc diễn biến nặng thêm.

Phụ nữ ít di chuyển hoặc ngồi quá lâu cũng là nguyên nhân gây bệnh trĩ sau sinh.

||Xem thêm: Bà bầu bị trĩ nên ăn gì kiêng gì để chữa trị bệnh trĩ an toàn?

III. Cách điều trị bệnh trĩ sau sinh tại nhà hiệu quả

Cách chữa bệnh trĩ sau sinh tại nhà là sự kết hợp giữa lối sống lành mạnh và dùng thuốc hợp lý, đảm bảo an toàn cho nguồn sữa mẹ.

3.1 Tuân thủ lối sống lành mạnh

Để giảm bớt cảm giác đau rát, khó chị khi bị trĩ, dưới đây là một số gợi ý cho chị em:

• Ngâm mình trong bồn nước ấm 15 phút/lần, 2 – 4 lần/ngày giúp làm giảm cảm giác khó chịu do trĩ mang lại.
• Ngâm hậu môn trong nước muối ấm (100gr muối + 3 lít nước  ấm), thời gian ngâm 30 phút/lần (3 lần/ngày)
• Chườm nước đá muối: pha 20gr muối vào 50ml nước cho vào cốc để ngăn đá tủ lạnh cho đông thành cục nước đá muối. Dùng khăn bao cục đá này để chườm hậu môn sau khi ngâm nước muối ấm (15 phút/lần, 3 lần/ngày)
• Tăng cường vận động cơ thể với những bài tập nhẹ nhàng (đi bộ, yoga, pilates,…) tránh ngồi quá lâu và nếu có nhu cầu đại tiện nên đi ngay, không được nhịn.
• Lau mông đúng cách: dùng giấy mềm, ẩm, không lẫn tạp chất để tránh kích ứng. Lau từ trước ra sau.

3.2 Chế độ dinh dưỡng phù hợp

Để sớm lành bệnh, các chị em cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Dưới đây là một số gợi ý:

• Tăng cường bổ sung thực phẩm nhiều chất xơ (rau củ quả, ngũ cốc nguyên hạt, qua quả, đậu,…) để giúp làm mềm phân
• Bổ sung mem vi sinh (sữa chua, thực phẩm lên men,…)
• Uống nhiều nước vì mất nước có xu hướng làm cứng phân, làm việc đi ngoài trở lên khó khăn hơn.

3.3 Dùng thuốc hợp lý

Khi dùng thuốc tự điều trị bệnh trĩ tại nhà, người bệnh cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ. Tự ý dùng thuốc không đúng chỉ định có thể làm tình trạng trĩ trở lên nghiêm trọng hơn. Thậm trí ảnh hưởng đến việc nuôi con bằng sữa mẹ.

Một số loại thuốc phổ biến được sử dụng như:

• Kem bôi, thuốc mỡ, thuốc xịt trĩ, thuốc nhét hậu môn,… giúp giảm các triệu chứng (đau, ngứa ngáy và chảy máu trong thời gian ngắn)
• Thuốc kê đơn làm mềm phân
• Thuốc giảm đau Paracetamol

IV. Khi nào cần gặp bác sĩ?

Tình trạng trĩ sau sinh thường được cải thiện bằng các biện pháp đơn giản tại nhà. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người bệnh vẫn cần được hỗ trợ y tế nếu có các dấu hiệu sau:

• Bệnh trĩ tái phát
• Tình trạng không cải thiện sau 7 ngày tự điều trị bệnh trĩ tại nhà,
• Chảy mủ từ búi trĩ
• Trĩ kèm theo các triệu chứng (sốt, ớn lạnh, khó chịu,…)
• Tình trạng trĩ ngày càng nghiêm trọng, ra máu nhiều hơn.

V. Một số mẹo chữa bệnh trĩ sau sinh tại nhà an toàn

Tình trạng bệnh trĩ của các mẹ bầu sau sinh thường nặng hơn do quá trình rặn sinh nở. Tuy nhiên, đây cũng là thời gian nhạy cảm cần nuôi em bé bằng sữa mẹ nên việc uống thuốc chữa trĩ không thể áp dụng ngay được. Vậy nên, để giảm đau rát, khó chịu do trĩ gây ra chị em có thể tham khảo một số mẹ chữa bệnh trĩ sau sinh như:

5.1 Mẹo chữa bệnh trĩ sau sinh bằng chè đu đủ

• Chuẩn bị: 300g đu đủ chín mềm + 30g đường trắng.

• Cách làm: Đu đủ gọt vỏ, bỏ hạt sau đó cho vào máy sinh sinh tố xay nhuyễn (hoặc có thể cho trực tiếp vào nồi dầm nát) cho vào nồi đun cùng với khoảng 500ml – 700ml nước sạch. Khi nồi gần sôi thì cho đường trắng vào khuấy đều. Nồi chè đu đủ sôi vặn nhỏ lửa và đun thêm khoảng 5 phút, bắc ra để nguội là có thể dùng được.

Đây là món ăn không chỉ hỗ trợ điều trị bệnh trĩ mà còn là món ăn có nhiều dưỡng chất bồi bổ cho cơ thể bà bầu thời kì sau sinh.

5.2 Cách chữa bệnh trĩ sau sinh bằng cháo vừng đen

• Chuẩn bị: 30g vừng đen, 100g thịt nạc heo rửa sạch và xay nhuyễn, 80g gạo tẻ, 80g gạo nếp.
• Cách làm: Cho gạo vào nồi đun với nước (nước gấp 4 lần gạo, nếu cháo đặc có thể cho thêm nước sau). Lúc mới đun, cần đảo liên tục để gạo không bị dính và cháy ở đáy nồi. Đến khi nồi sôi và gạo đã nở, cho vừng và thịt nạc vào. Tiếp tục đảo liên tay để thịt không bị vón cục. Có thể cho thêm nước lạnh để cháo nhanh nhừ. Bắt đầu vặn nhỏ lửa và ninh đến khi cháo nhừ thì dùng.

5.3 Mẹo chữa bệnh trĩ sau sinh bằng các loại rau quả dân gian

Chữa bệnh trĩ bằng lá rau diếp cá, lá trầu không, lá bỏng, cây hoa thiên lý, lá vông… là những cách chữa dân gian dùng các loại cây cỏ hàng ngày điều trị bệnh trĩ từ bên trong và điều trị tại chỗ được nhiều mẹ áp dụng chữa bệnh trĩ sau khi sinh mang lại những hiệu quả rất khả quan.

5.4 Chữa bệnh trĩ sau sinh bằng ngâm chân trong nước ấm

Nước ấm đun cùng vài lát gừng tươi pha muối loãng dùng ngâm chân là mẹo dân gian được biết đến từ lâu có tác dụng điều trị nhiều loại bệnh. Theo kinh nghiệm từ đời xưa truyền lại, việc ngâm chân mỗi tối kết hợp với xoa bóp lòng bàn chân nhẹ nhàng không chỉ giúp thúc đẩy tuần hoàn máu, tăng cường chức năng hoạt động của các bộ phận trong cơ thể mà còn là phương pháp tăng nhu động ruột già, giúp bà mẹ mới sinh giảm triệu chứng chảy máu bệnh trĩ rất tốt.

5.5 Bị trĩ sau sinh nên nằm ngủ nghiêng về môt bên

Nằm ngửa hoặc nằm sấp là tư thế nằm không tốt cho bệnh trĩ. Đặc biệt là các mẹ ở thời kì sau sinh, thời gian nằm nghỉ dưỡng khá nhiều nên việc nằm nghiêng về một bên rất tốt cho việc giảm bớt sự ứ đọng máu tại vùng hậu môn.

5.6 Dùng thuốc bôi trĩ cho mẹ sau sinh và cho con bú

Nếu tình trạng bệnh của bạn chỉ ở cấp độ nhẹ, chưa ảnh hưởng quá nhiều đến sức khỏe và sinh hoạt bình thường (hơi rát, cộm ngứa khi đi đại tiện, có búi trĩ nhưng chưa chảy máu nhiều) bạn có thể áp dụng các biện pháp trên kết hợp với sử dụng các sản phẩm thảo dược dùng bôi tại chỗ để cải thiện bệnh mà vẫn an toàn cho nguồn sữa mẹ.

Các sản phẩm bôi tại chỗ là lựa chọn rất tốt cho mẹ sau sinh và đang cho con bú, đặc biệt là ở giai đoạn bệnh trĩ ngoại giai đoạn đầu. Do các sản phẩm kem bôi tác dụng ngay tại vị trí tổn thương, nhờ đó nhanh chóng giảm triệu chứng khó chịu, và rất an toàn do nguyên liệu thiên nhiên và không hấp thu toàn thân.

Bạn nên sử dụng kem có được chiết xuất từ thảo dược thiên nhiên, thành phần như lá lốt, ngải cứu, lá sung, nghệ, cúc tần, được bào chế dưới dạng công nghệ cao bằng gel bôi. Bôi vào có tác dụng chống đau rát, cầm máu, và co hồi búi trĩ, đạt kết quả tốt, không có tác dụng phụ.

VI. Cách giảm đau trĩ sau sinh cho mẹ bỉm sữa

Dưới đây là một số cách chữa trĩ và giảm đau trĩ sau sinh ngay tại nhà. Mời các mẹ cùng tham khảo và tìm hiểu nhé:

6.1 Chườm lạnh giúp giảm đau trĩ sau sinh

Đặt túi nước đá trong tủ đá cho đến khi nó đông cứng hoàn toàn. Tuyệt đối không chườm đá trực tiếp lên búi trĩ. Thay vào đó, bọc túi đá trong một chiếc khăn hoặc vải sạch trước khi ấn nhẹ vào búi trĩ.

Chườm đá tốt nhất trong vài phút, 3-4 lần mỗi ngày, không để trong thời gian dài vì nó sẽ làm hỏng vùng da của bạn. Tốt nhất là chườm đá trong vài phút, sau đó bỏ ra cho đến khi da ấm lại bặng nhiệt độ của phòng, lặp lại tiếp tục bằng túi đá chườm.

Cách này sẽ giúp giảm đau và sưng bằng cách giảm viêm. Nó cũng sẽ giúp co các mạch và cầm máu.

Lau khô bằng khăn mềm, hoặc dùng máy sấy tóc để sấy sau khi chườm lạnh.

6.2 Nằm xuống khi bị đau trĩ sau sinh

Một cách đơn giản để làm giảm đau một búi trĩ là chỉ cần giảm áp lực khỏi vùng hậu môn đang đau nhức của bạn, bằng cách nằm duỗi người trên một chiếc ghế dài với hai chân co lên trong khoảng nửa giờ. Bạn cũng sẽ cải thiện lưu thông máu đến lưng của bạn, và tất nhiên, cải thiện cơn đau từ bệnh trĩ.

6.3 Ngâm hậu môn trong nước ấm

Ngâm hậu môn trong nước ấm mang lại sự giảm đau cho những người bị đau, viêm, sưng hoặc kích thích ở hậu môn. Các bác sĩ đôi khi sẽ kê thêm thuốc để bạn ngâm tắm chung, ví dụ như povidone-iodine, có đặc tính kháng khuẩn.

Hoặc bạn có thể thêm muối ăn, giấm hoặc baking soda vào nước để giúp làm dịu da. Không thêm sữa tắm hoặc bất kỳ loại xà phòng nào. Nhưng bạn hoàn toàn có thể ngâm hậu môn chỉ bằng nước ấm.

• ☛ Chuẩn bị một chậu nông, sạch để có thể ngâm ngập toàn bộ phần hậu môn trong nước ấm.
• ☛ Đổ vào chậu nước vừa đủ ấm, nhưng không quá nóng để gây bỏng hoặc khó chịu. Bạn có thể kiểm tra nhiệt độ của nước bằng cách đặt một hoặc hai giọt nước trên cổ tay. Khi nhiệt độ đã phù hợp, hãy thêm bất kỳ chất nào mà bác sĩ khuyên dùng vào bồn tắm.
• ☛ Ngâm hậu môn từ 15 đến 20 phút.
• ☛ Nhẹ nhàng lau khô hậu môn bằng khăn sạch, không được chà xát mạnh để tránh tổn thương búi trĩ.
• ☛ Sau đó bạn cần vệ sinh bồn tắm thật kỹ và cất nơi khô ráo để dùng cho lần sau

6.4 Giảm đau trĩ sau sinh với mẹo đẩy búi trĩ đúng cách

• Nếu búi trĩ bị sa lồi ra ngoài sau khi đi đại tiện, trước tiên bạn hãy vệ sinh sạch sẽ hậu môn.
• Mang găng tay dùng một lần, bôi gel trơn lên ngón tay của bạn. Hoặc dùng một miếng vải mềm, ấm, ướt.
• Trong tư thế ngồi trên bệ toilet, dùng ngón tay đẩy từ từ búi trĩ vào trong.
• Sau đó, đứng lên trong khi ngón tay vẫn giữ búi trĩ, để đảm bảo nó được đẩy vào thuận lợi
• Áp một túi nước đá vào hậu môn để giúp giảm sưng. Hãy bọc một miếng vải ẩm ngoài túi nước đá để không làm hỏng da.

6.5 Không rặn mạnh giúp giảm đau trĩ sau sinh

Rặn mạnh khi đi tiêu sẽ làm nặng thêm cơn đau trĩ và kéo dài sự khó chịu và sưng đau. Bạn có thể áp dụng tư thế và kĩ thuật đúng khi đi tiêu để giảm việc rặn mạnh này.

6.6 Tư thế ngồi đúng giúp giảm đau trĩ sau sinh

Ngồi đúng tư thế giúp giảm đau, thúc đẩy quá trình lành thương và giảm căng thẳng kéo dài. Một số tư thế ngồi giúp giảm đau trĩ sau sinh như:

• Ngồi hẳn vào ghế toilet (không được đứng khom lưng và chống tay vào đùi)
• Không được đứng khom lưng và chống tay vào đùi khi đi đại tiện
• Không được đứng khom lưng và chống tay vào đùi khi đi đại tiện
• Đặt tay lên đùi để nâng đỡ phần thân trên của bạn
• Di chuyển hai chân ra xa để hông được rộng hơn
• Nghiêng về phía trước để duy trì đường cong phía trong ở lưng dưới của bạn
• Nếu bạn không quen với tư thế này, hãy thử thay thế bằng chiếc ghế kê chân lên cao khi đi toilet để giúp việc đi tiêu được tự nhiên và dễ dàng.

VII. Thói quen tốt hỗ trợ điều trị bệnh trĩ sau sinh

Một số thói quen tốt giúp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh trĩ sau sinh mà mẹ bỉm sữa nên tham khảo như:

• Chế độ ăn uống hợp lí, bổ sung nhiều chất sơ, rau xanh giúp hệ tiêu hóa hoạt động khỏe mạnh để ngăn ngừa bệnh táo bón, đặc biệt là táo bón kinh niên thường xảy ra ở phụ nữ sau sinh (bệnh táo bón là một nguyên nhân tiên nhất khiến bệnh trĩ hình thành); không ăn các thực phẩm nóng, đồ ăn chứa nhiều gia vị cay nóng (xem thêm: Bệnh trĩ nên ăn gì kiêng gì?)

• Không ngồi hoặc đứng quá lâu, không làm việc nặng quá sức sẽ khiến búi trĩ sa ra ngoài.
• Uống đủ nước mỗi ngày, tối thiểu từ 2 – 2,5 lit nước.
• Tập thói quen đi đại tiện hàng ngày giúp ruột già đào thải chất cặn bã đều đặn, tốt nhất nên đi vào buổi sáng từ khoảng 5 – 8 giờ vì đây là thời gian ruột già hoạt động hiệu quả nhất.
• Nên vận động nhẹ nhàng như đi bộ để cơ thể không bị trì trệ, các cơ quan hoạt động tốt và tinh thần thoải mái, không bị stress, áp lực.
• Không lao động, bưng bê hoặc mang vác vật nặng để tránh vùng xương chậu, vùng hông phải chịu nhiều áp lực đè nén.
• Dành thời gian luyện tập thể thao và vận động nhẹ nhàng ít nhất 30 phút mỗi ngày nhằm giúp máu lưu thông tốt, hệ tiêu hóa hoạt động khỏe mạnh, đồng thời cũng là cách rèn luyện nâng cao sức khỏe hiệu quả.

Việc không sử dụng các loại thuốc Tây y đặc trị bệnh trĩ có thể gây khó khăn hơn trong việc điều trị bệnh. Tuy nhiên, nếu kiên trì thực hiện các bài thuốc dân gian và sử dụng kem bôi thoa trĩ cũng như có những thói quen hàng ngày tốt thì các mẹ vẫn có thể đẩy lùi bệnh trĩ và bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và bé.

☛ Tin hữu ích:

• Mẹ bầu bị trĩ có sinh thường được không?
• 15 Cây Thuốc Nam Chữa Bệnh Trĩ Hiệu Quả an toàn dân gian

Hy vọng với các cách chữa trĩ sau sinh hiệu quả và đơn giản được tổng hợp trong bài viết trên sẽ giúp chị em phụ nữ sau sinh cải thiện nhanh chóng các triệu chứng của bệnh trĩ, sớm bình phục sức khỏe, đảm bảo an toàn cho mẹ và sự phát triển của bé.

||Tham khảo bài viết khác:

• Bà bầu bị trĩ có ảnh hưởng đến thai nhi không? chi tiết!
• #10 Loại thuốc bôi trĩ cho bà bầu hiệu quả, an toàn hiện nay
• #10 Mẹo chữa bệnh trĩ hiệu quả cho bà bầu tại nhà