Nếu bạn đang nghi ngờ hoặc muốn hiểu rõ hơn về bệnh trĩ thì bài viết này sẽ cung cấp cho bạn đầy đủ những thông tin cần biết nhất về bệnh trĩ là bệnh gì? Hiểu rõ được bệnh trĩ sẽ giúp bạn hoặc người thân sớm phát hiện được bệnh để điều trị dễ dàng, nhanh chóng và dứt điểm.

I. Bệnh trĩ là gì?

Bệnh trĩ là bệnh gì? Bệnh trĩ là một trong những bệnh về trực tràng phổ biến. Là bệnh cấp tính mặc dù không nguy hiểm nghiêm trọng đến sức khỏe những khiến cho bệnh nhân gặp nhiều phiền toái trong sinh hoạt hằng ngày.

Bệnh trĩ là hiện tượng xuất hiện búi trĩ bên trong hoặc bên ngoài hậu môn do sưng viêm tĩnh mạch. Máu đi từ tim đến vùng hậu môn bằng động mạch và đi về lại bằng tĩnh mạch. Tình trạng máu không về hết bằng tĩnh mạch gây ứ đọng cùng lúc đó động mạch vẫn dẫn máu xuống hậu môn khiến cho tĩnh mạch căng phồng lên. Thời gian dài khiến cho búi trĩ hình thành sa xuống ống hậu môn.

Bất cứ ai cũng có thể mắc bệnh trĩ, kể cả thanh thiếu niên. (Nhưng vì bệnh trĩ phải mất một thời gian để phát triển nên sẽ không phổ biến ở trẻ em). Bạn sẽ gặp nhiều rủi ro hơn nếu:

• Bị béo phì, thừa cân
• Đang mang thai
• Chế độ ăn ít chất xơ
• Táo bón hoặc tiêu chảy mãn tính
• Thường xuyên nâng vật nặng
• Dành nhiều thời gian ngôi trong nhà vệ sinh
• Căng thẳng khi đi ngoài

II. Trĩ được hình thành như thế nào?

Ở hậu môn chúng ta có những đám rối tĩnh mạch trĩ, gọi tắt là búi trĩ, tùy theo vị trí mà phân thành các búi trĩ nội hay búi trĩ ngoại, các đám rối tĩnh mạch trĩ này có chức năng giúp cho máu từ vùng hậu môn trực tràng trở về tim theo vòng tuần hoàn máu và có vai trò như một lớp đệm giúp cho hậu môn được khép kín lại. Vì vậy các búi trĩ là trạng thái sinh lý bình thường của cơ thể, mỗi người chúng ta đều có các búi trĩ nội và búi trĩ ngoại ở vùng hậu môn.

Bệnh trĩ hình thành là khi các búi trĩ này bị sa giãn, căng phồng quá mức làm máu bị ứ đọng tại đây, khi lượng máu này tăng dần tĩnh mạch hậu môn sẽ căng phồng lên, thành tĩnh mạch rất mỏng có độ đàn hồi kém búi trĩ bị sa ra ngoài , khi đi đại tiện nếu phân cứng bệnh nhân phải dặn mạnh sẽ cứa vào thành tĩnh mạch này và bị vỡ gây chảy máu.

III. Phân loại bệnh Trĩ

Tùy theo vị trí tổn thương của búi trĩ mà phân loại thành trĩ nội và trĩ ngoại. Ngoài ra còn có các trường hợp mắc cả trĩ nội và trĩ ngoại ở các mức độ khác nhau được gọi là trĩ hỗn hợp, trĩ vòng, trĩ thuyên tắc…, nhưng thường gặp phải nhất vẫn là trĩ nội, trĩ ngoại và trĩ hỗn hợp.

Trĩ nội nằm ở dưới niêm mạc hậu môn ở phía trên đường lược, bao bọc chung quanh búi trĩ là niêm mạc, tùy theo mức độ sa giãn nhiều hay ít mà bệnh trĩ nội được chia các mức độ từ độ 1 đến độ 4:

• Trĩ nội độ 1: Búi trĩ mới hình thành, búi trĩ sa thấp xuống dưới đường lược nhưng vẫn còn nằm hoàn toàn trong ống hậu môn, người bệnh không thấy búi trĩ, nhưng thường thấy chảy máu ít hoặc đau rát sau mỗi lần đại tiện
• Trĩ nội độ 2: búi trĩ sa thấp hơn nữa, lúc bình thường búi trĩ nằm hoàn toàn trong ống hậu môn nhưng khi dặn khi đi đại tiện thì thấy đầu búi trĩ thập thò ở lỗ hậu môn, và có thể nhìn thấy và sờ thấy được, tuy nhiên búi trĩ vẫn có thể tự co lên được
• Trĩ nội độ 3: búi trĩ sa ra ngoài khi dặn lúc đại tiện hoặc vận động mạnh, đi lại nhiều, búi trĩ không tự co lên được mà chúng ta phải dùng tay nhét vào mới lên được
• Trĩ nội độ 4: búi trĩ gần như thường xuyên sa ra ngoài lỗ hậu môn và có nhét vào nó cũng lòi ra ngay .

Trĩ ngoại được hình thành là do các đám rối tĩnh mạch trĩ nằm dưới lớp da nhăn xung quanh hậu môn bị giãn quá mức. Đặc điểm của trĩ ngoại là nằm ngoài ống hậu môn và bao bọc xung quanh là da.

Trĩ hỗn hợp là tình trạng nặng của bệnh trĩ, thường gặp ở những người có bệnh trĩ nội và bệnh trĩ ngoại. Khi búi trĩ nội trong ống hậu môn bị sa nặng và liên kết với búi trĩ ngoại nằm ngoài ống hậu môn sẽ tạo thành một khối trĩ lớn tạo thành một khối trĩ lớn từ bên trong ra ngoài hậu môn, đó chính là trĩ vòng.

IV. Sự khác biệt của bệnh trĩ và nứt kẽ hậu môn

Trĩ và nứt kẽ hậu môn đều gây ra các triệu chứng như ngứa, đau, chảy máu. Trong khi các tĩnh mạch bị sưng lên gây ra bệnh trĩ thì vết rách ở niêm mạc hậu môn sẽ gây ra vết nứt hậu môn.

V. Nguyên nhân nào gây ra bệnh trĩ?

Các chuyên gia hậu môn trực tràng cho biết Táo bón lâu ngày là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh trĩ. Khi bị táo bón, phân khô cứng gây khó khăn khi đi đại tiện. Nếu thường xuyên bị táo bón và phải rặn nhiều sẽ làm tĩnh mạch vùng trực tràng bị giãn quá mức dẫn đến bị trĩ, nứt kẽ hậu môn hoặc rách hậu môn.

• – Chế độ ăn uống không hợp lý cũng là nguyên nhân gây bệnh trĩ. Chế độ ăn ít chất xơ: như ít ăn rau, ít ăn các loại củ quả, uống không đủ nước, cũng có thể làm tăng nguy cơ gây bệnh trĩ do táo bón, khiến bệnh khó chữa trị hơn và có thể tái phát sau khi đã điều trị. Một số điều kiện làm tăng khả năng xuất hiện các triệu chứng của bệnh: uống bia rượu, ăn những chất kích thích như: ớt, hành, tỏi….
• – Chế độ sinh hoạt: Chế độ sinh hoạt không điều độ, thường xuyên phải ngồi một chỗ, ít vận động, thói quen hay ngồi xổm, đặc biệt là dân văn phòng, phụ nữ sau sinh, những người có bệnh lý về đường tiêu hóa phải rặn nhiều…..rất dễ bị trĩ.
• – Béo phì, thừa cân, vận động khó khăn: Vì hoạt động thể lực suy giảm sẽ ảnh hưởng đến lưu thông của hệ tuần hoàn gây nên tụ máu cục bộ hoặc mao mạch ở những vị trí thường xuyên bị tác động như: mao mạch vùng hậu môn sẽ phồng to rất dễ trở thành trĩ ngoại.
• – Tuổi cao: Nghiên cứu cho thấy những người trên 50 tuổi thì nguy cơ mắc bệnh trĩ cao hơn.Ở những đối tượng này, chức năng co bóp, bài tiết và hấp thu của ruột yếu gây rối loạn đại tiện; trương lực cơ trơn đại tràng, cơ thắt hậu môn và dây chằng bị suy giảm, hệ thống tĩnh mạch hậu môn – trực tràng bị suy yếu. Ngoài ra người cao tuổi thường ít vận động do tình trạng sức khoẻ giảm sút do mắc các bệnh tuổi già… chỉ muốn nằm, ngồi một chỗ, ít đi lại, hoạt động. Khi cơ thể ít vận động rất dễ xảy ra táo bón và xuất hiện bệnh trĩ.

Như vậy, có thể thấy các nguyên nhân gây ra bệnh trĩ đều rất đơn giản, xuất phát từ thói quen của chính người bệnh. Bệnh trĩ hoàn toàn có thể phòng tránh được bằng cách thay thay đổi những thói quen này, tập luyện một lối sống, ăn uống, sinh hoạt khoa học hơn để tự giúp mình tránh khỏi bệnh trĩ.

VI. Các triệu chứng của bệnh trĩ

Trĩ nội hiếm thấy gây đau (thường là không cảm nhận được) trừ khi chúng bị sa ra ngoài. Nhiều người mắc bệnh trĩ nội không biết mình mắc bệnh vì không có triệu chứng.

Nếu bạn có các triệu chứng của bệnh trĩ nội, có thể thấy máu trên giấy vệ sinh hoặc trong phân.

Các dấu hiệu của bệnh trĩ ngoại gồm:

• Ngứa hậu môn
• Đau hoặc nhức ở hậu môn, đặc biệt là khi ngồi
• Chảy máu trực tràng.
• Trĩ sa có thể gây đau và khó chịu. Bạn có thể cảm thấy chúng phình ra bên ngoài hậu môn và nhẹ nhàng đẩy chúng trở lên bên trong.

VII. Biến chứng nguy hiểm của bệnh trĩ

Biến chứng của bệnh trĩ rất nguy hiểm những vẫn có thể xảy ra gồm:

• Thiếu máu do mất máu qua búi trĩ, lúc này cơ thể sẽ không có đủ số lượng hồng cầu cần thiết để thực hiện trao đổi oxy cho tế bào.
• Nghẹt búi trĩ: nếu búi trĩ sa và bị mắc kẹt làm cho mạch máu cung cấp đến búi trĩ bị tắc. Lúc này triệu chứng đau sẽ rõ ràng. Khi ấn nhẹ vào sẽ cảm giác lộm cộm do có cục máu đông.
• Tắc mạch: là tình trạng hình thành cục máu đông bên trong mạch máu của búi trĩ. Khi tắc mạch sẽ khiến bệnh nhân thấy đau và tình trạng chuyển nặng nhanh hơn, dễ gặp biến chứng hoại tử.
• Viêm da quanh hậu môn, viêm nhú và viêm khe khi da giữa các búi trĩ bị loét gây triệu chứng ngứa, nóng rát.

VIII. Bệnh trĩ có chữa được không?

Tuy nhiên ở cấp độ 1, bệnh trĩ không gây ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống và chưa có biểu hiện nghiêm trọng nên người bệnh thường chủ quan, bỏ qua tới khi bệnh phát triển tới cấp độ 2, 3 hoặc 4 mới chữa trị. Đây là nguyên nhân khiến bệnh trĩ điều trị rất khó khăn, lâu thuyên giảm bệnh và tỉ lệ tái phát rất cao, khó có thể chữa khỏi hoàn toàn.

Đa số bệnh nhân trĩ bị nặng (cấp độ 4) thì việc dùng hoặc uống thuốc gần như không còn tác dụng. Phải sử dụng các phương pháp điều trị ngoại khoa cắt bỏ búi trĩ bằng cách phẫu thuật tại các bệnh viện uy tín. Tuy nhiên, dù phẫu thuật xong thì bệnh vẫn có thể tái phát. Chưa kể tới một số biến chứng có thể xảy ra sau hậu phẫu như: Nhiễm trùng tại chỗ, nhiễm trùng đường tiểu, bí tiểu, da thừa, hẹp hậu môn… ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh.

Bệnh trĩ có thể chữa được tuy nhiên bệnh để càng lâu thì việc điều trị càng khó khăn, tốn kém và tỉ lệ tái phát lại là rất cao. Vì vậy, để tự bảo vệ sức khỏe cũng như lấy lại cuộc sống sinh hoạt thường ngày, người bệnh cần phải chủ động chữa bệnh khi còn sớm để đạt kết quả điều trị bệnh tốt nhất.

IX. Bệnh trĩ được chẩn đoán như thế nào?

Bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh trĩ dựa trên triệu chứng và khám sức khỏe.

• Khám trực tràng bằng kỹ thuật số: bác sĩ sẽ đưa một ngón tay đã đeo găng, bôi trơn vào trực tràng để cảm nhận các tĩnh mạch bị sưng.
• Soi hậu môn: Bác sĩ sẽ sử dụng một ống soi hậu môn (ống có đèn) để xem niêm mạc hậu môn và trực tràng.
• Soi đại tràng sigma: Bác sĩ sẽ sử dụng một ống soi đại tràng sigma (ống chiếu sáng có camera) để xem bên trong phần dưới của đại tràng và trực tràng.

Những xét nghiệm này có thể không thoải mái nhưng sẽ không đau. Chúng thường diễn ra tại văn phòng bác sĩ mà không cần gây mê. Bạn có thể về nhà ngay trong ngày.

X. Làm thế nào để có thể điều trị bệnh trĩ tại nhà?

Bệnh trĩ thường sẽ tự khỏi mà không cần điều trị (nếu bệnh trĩ ở giai đoạn đầu). Các triệu chứng như đau, chảy máu có thể kéo dài một tuần hoặc lâu hơn. Trong thời gian chờ đợi, bạn có thể thực hiện các cách sau để giảm bớt triệu chứng:

• Uống nhiều nước hơn
• Tăng lượng chất xơ thông qua chế độ ăn uống hoặc qua bổ sung bằng đường uống. Cố gắng thu được ít nhất 20 – 35 gram chất xơ hàng ngày.
• Ngâm mình trong bồn nước ấm (tắm ngồi) từ 10 – 20 phút mỗi ngày.
• Làm mềm phân bằng cách uống thuốc nhuận tràng.
• Sử dụng giấy vệ sinh có kem dưỡng da hoặc khăn ướt làm sạch sau khi đi ngoài.
• Sử dụng kem bôi cotripro gel thoa lên vùng hậu môn làm dịu mát da, co trĩ chỉ sau 3-5 ngày.

XI. Điều trị bệnh trĩ như thế nào?

Nếu tình trạng triệu chứng bệnh trĩ trở nặng làm cản trở cuộc sống hàng ngày. Hãy tìm đến sự giúp đỡ của bác sĩ để có hướng điều trị phù hợp. Bác sĩ có thể sử dụng các biện pháp giúp điều trị trĩ như:

• Thắt trĩ bằng vòng cao su: Một dải cao su nhỏ được đặt xung quanh gốc của búi trĩ sẽ cắt nguồn cung cấp máu cho tĩnh mạch.
• Đốt điện: một dòng điện ngăn máu chảy vào búi trĩ.
• Đông máu hồng ngoại: một đầu dò nhỏ đươc đưa vào trực tràng và truyền nhiệt để loại bỏ búi trĩ.
• Tiêm xơ búi trĩ: một chất hóa học đươc tiêm vào tĩnh mạch bị sưng và phá hủy mô trĩ.

XII. Làm sao để ngăn ngừa bệnh trĩ?

Bệnh trĩ phổ biến khi có tuổi. Để ngăn ngừa phân cứng và táo bón có thể dẫn đến bệnh trĩ:

• Không ngồi quá lâu hoặc rặn quá mạnh khi đi ngoài.
• Đi vệ sinh ngay khi có nhu cầu (không nên trì hoãn)
• Uống nhiều nước suốt cả ngày.
• Ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ (trái cây tươi, rau, ngũ cốc).
• Duy trì hoạt động thể chất
• Chỉ dùng thuốc nhuận tràng khi có sự đồng ý của bác sĩ. (Uống quá nhiều thuốc nhuận tràng có thể khiến cơ thể khó kiểm soát khi đi đại tiện).

>>>||Xem thêm: Bệnh trĩ nên ăn gì, kiêng ăn gì? Chế độ dinh dưỡng cho trĩ

XIII. Khi gặp bác sĩ nên hỏi những câu gì?

Bạn có thể hỏi bác sĩ những câu hỏi sau:

• Tại sao tôi bị bệnh trĩ?
• Phương hướng điều trị tốt nhất cho tôi là gì?
• Tôi có thể thay đổi lối sống nào để không bị trĩ trở lại?
• Khi nào các triệu chứng trĩ được cải thiện?
• Tôi có nên để ý các dấu hiệu biến chứng không?

Những câu hỏi thường gặp về bệnh trĩ

Dưới đây là những câu hỏi thường gặp về bệnh trĩ:

1. Bệnh trĩ có nguy hiểm không?

Bệnh trĩ thường không nguy hiểm, tuy nhiên nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng như:

• Chảy máu nhiều, gây mất máu.
• Sa búi trĩ nặng, gây viêm nhiễm, nhiễm trùng.
• Nứt hậu môn.

2. Bệnh trĩ có lây nhiễm không?

Bệnh trĩ không lây nhiễm.

3. Bệnh trĩ có tái phát không?

Bệnh trĩ có thể tái phát, đặc biệt là ở những người có nguy cơ cao như táo bón, tăng áp lực vùng hậu môn,…

4. Bệnh trĩ có ảnh hưởng đến quan hệ tình dục không?

Bệnh trĩ có thể gây đau đớn, khó chịu khi quan hệ tình dục. Tuy nhiên, bệnh trĩ không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Bệnh Trĩ khi mới mắc phải tuy có gây ra nhiều phiền toái và khó chịu nhưng cũng không quá nặng nề, vì vậy người bệnh thường lướt qua và không chịu điều trị ngay, chỉ đến khi có những biến chứng như tắc mạch, sa nghẹt búi trĩ, chảy máu, đau đớn dữ dội, phù nề, nhiễm trùng, hoại tử thì người bệnh mới điều trị. Sự chậm trễ này sẽ gây ra nhiều khó khăn cho việc điều trị. Vì thế, bệnh nhân nên có ý thức chữa trị bệnh trĩ từ những giai đoạn sớm để hiệu quả chữa bệnh được cao nhất, nhanh nhất và ít tốn kém nhất.

||Tham khảo bài viết khác:

• Bệnh trĩ ăn trái cây gì? 10 loại quả tốt nhất cho người bị trĩ
• #18 cách chữa bệnh trĩ bằng phương pháp dân gian
• 10+ Cách chữa bệnh trĩ tại nhà hiệu quả an toàn nhanh chóng